Nadat de kuipplanten bij ons in de gezamenlijke kas binnen waren gebracht riep Tiny Mimpen of ik even wilde komen kijken want bij hem stond een Clematis in bloei. Tot mijn grote verbazing stond de zeer zeldzame Clematis akoensis in bloei. Deze plant had Tiny in het voorjaar van mij gekregen en door zijn goede verzorging als kuipplant stond hij te bloeien. Deze niet winterharde Clematis kan alleen maar als kuipplant worden gehouden waardoor ik het idee kreeg om eens aandacht te besteden aan deze planten als kuipplanten.
Bij goede verzorging zoals op tijd terug knippen, voldoende water en mest geven dan kunnen we van Clematissen als kuipplanten volop genieten.
Clematis akoensis
Deze Clematis was zo’n 8 jaar geleden totaal onbekend in de clematiswereld totdat ik een foto van deze prachtige Clematis zag van een persoon uit Taiwan waar ik materiaal mee ruilde. Hij zou zijn best doen om materiaal van deze plant naar mij te sturen maar dat mislukte. Via een zadenruil tussen een Amerikaanse universiteit met een Taiwanese universiteit kreeg ik ook enkele zaden. Deze zaadjes ontkiemden allemaal goed en groeiden voorspoedig. Het opvolgende jaar bloeide de plant in het voorjaar met witte bloemen en een blauw hart. Volgens de beschrijving uit Taiwan zou de bloem ook lekker ruiken wat door een kennis van mij uit Hongkong werd bevestigd. Bij ons is slechts een zwakke geur waarneembaar ook bij de sterk geurende plant die ik uit Hongkong opgestuurd kreeg. Waarschijnlijk is het bij ons te koud want bij een te lage temperatuur is er ook geen blauw in het midden.
De bladeren van deze Clematis zijn gemarmerd en de plant is wintergroen.
Standplaats in de zomer moet half schaduw zijn.
Verzorging: Zet de plant in een ruime container met goede kuipplantengrond en plaats hierin een rek of iets dergelijks waar de plant in kan klimmen. In de wintertijd mag de grond niet te nat zijn maar moet dan wel gemest worden omdat dan de knoppen en de bloemen zich gaan ontwikkelen. Na de bloei moet de plant sterk worden teruggesnoeid waardoor de plant gemakkelijk als kuipplant gehouden kan worden. De plant loopt weer uit met bruinrode stengels. Als bemesting kan worden gebruikt 10:30:20 of 15:11:29.
De plant moet op een lichte plaats staan bij overwintering omdat hij wintergroen is.
Planten uit subsection floridae
Tot deze subsection behoren Clematis florida, courtoisii, xiangguiensis, cadmia, hancockiana en longistyla. De bekende uit deze subsection is natuurlijk Clematis florida met twee varianten nl ; Clematis florida var flore-pleno(bij tuinliefhebbers ’ Alba Plena’) en Clematis florida var sieboldiana(bij tuinliefhebbers ‘Sieboldii’of ‘Sieboldiana’).
Allen uit deze subsection zijn niet erg winterhard behalve de geurende Clematis cadmia.
Het grote voordeel van deze Clematissen is dat ze meerdere keren per jaar kunnen bloeien met een groot aantal bloemen.
Clematis florida, courtoisii, xiangguiensis en longistyla hebben witte bloemen van zo’n 8-12 cm groot en een paars hart. Deze combinatie geeft de bloem een aantrekkelijk uiterlijk.
Clematis florida var flore-pleno heeft dubbele witte bloemen waardoor deze plant erg geliefd is in de Aziatische landen.
Clematis florida var sieboldiana heeft een zeer opvallend groot paars hart en is daardoor een veel gevraagde plant.
Clematis hancockiana is een aparte soort in deze subsection en heeft donkerrode bloemen die op een typische manier zijn gevormd. Of deze soort in deze subsection thuis hoort, is nog maar de vraag gezien zijn kenmerken zoals bloem, blad en zaad.
Standplaats in de zomer van deze soorten moet half schaduw tot vrij zonnig zijn.
Verzorging: De bovengenoemde planten moeten in een grote pot worden gehouden met goede potgrond en met een rekje of iets dergelijks waarin de stengels kunnen klimmen. De planten hebben in het voorjaar en zomer veel water en mest(10:30:20 of 15:11:29) nodig zodat ze goed kunnen groeien en bloeien. De eerste bloei kan al vroeg in het voorjaar verwacht worden waarna de plant sterk terug geknipt moet worden en na 6-8 weken zal de plant weer gaan bloeien. In de winter verlangt de plant in pot een vorstvrije plaats en moet behoorlijk droog worden gehouden omdat anders de wortels verrotten.
Clematissen uit Nieuw Zeeland
In Nieuw Zeeland komen verschillende Clematissoorten voor maar zijn allen niet of matig winterhard. De volgende planten worden vaak aangeboden zoals Clematis ‘Lunar Lass’, ‘Early Sensation’, x cartmanni ‘Joe’, x cartmanni ‘Avalanche’ en marmoraria. Dit zijn allemaal planten die goed als kuipplant gehouden kunnen worden vooral omdat ze rijkelijk bloeien.
Vaak worden ze als winterhard verkocht maar bij een strenge winter overleven ze het niet. Bij een matige winter en op een droge standplaats in de tuin zullen ze wel in leven blijven, maar bloeien doen ze dan meestal niet. Het is dan te koud geweest voor de knopzetting.
Meestal staan ze te koop aangeboden wanneer ze volop in knop staan en dan heb je een vrij lange tijd dat ze bloeien.
Sommige soorten verschillen met de bekende Clematissen door hun sterk afwijkende bladeren of dat ze bijna geen blad hebben en de vorm van de bloemen.
Clematis marmoraria is een van de kleinste clematissen die maar max. 30 cm hoog wordt en erg rijk bloeit bij een goede verzorging.
Standplaats in de zomer van deze soorten moet half schaduw zijn.
Verzorging: Deze soorten moeten in grotere potten worden gehouden met een klimrek of iets dergelijks en moeten altijd aan de drogere kant worden gehouden omdat ze anders wegrotten en een berucht virus kunnen krijgen waardoor de bladeren en stengels zwart worden en afsterven. De plant heeft tijdens de knopzetting en bloei wel mest nodig. Na de bloei moet de plant fors worden terug geknipt waardoor hij handelbaar blijft in de pot.
Ook deze soorten moeten op een lichte plaats overwinteren vanwege dat ze wintergroen zijn en in het voorjaar al vroeg bloeien.
Winterharde Clematissen.
Verschillende winterharde Clematissen kunnen ook als kuipplant worden gebruikt Eén ervan is ideaal als kuipplant omdat deze Clematis nogal moeilijk is bij het overwinteren in de tuin want bij een te natte standplaats in de winter verrotten de wortels. Deze Clematis x aromatica is een sterk geurende Clematis met purperen bloemen. Zet deze Clematis op het terras waar je regelmatig zit en je geniet van de heerlijke geur. De uitgebloeide stengels terug knippen waardoor zich nieuwe stengels vormen en knoppen zich gaan ontwikkelen.
Bij een zonnige standplaats van deze Clematis is de geur het sterkste.
Overwinteren moet gebeuren op een koele plaats waar het nauwelijks vriest en de plant moet dan vrij droog staan.
Ton Hannink
De Parel, februari 2015