regio Noord
Onze vierde en laatste excursie dit jaar was ook de meest bijzondere, met een bezoek aan het Kurpark in Bad Pyrmont en de tuinen van Herrenhausen in Hannover.
Plaats van samenkomst was Hotel van der Valk Emmen, waar we om 10 uur samenkwamen voor koffie met gebak, om daarna de reis te vervolgen. De lunch werd genuttigd in Raststätte Grönegau bij Melle aan de Autobahn waar Thieu Korten zich bij ons aansloot. Met 12 mensen en 4 auto’s bereikten we onder aanhoudende regen halverwege de middag onze bestemming in Bad Pyrmont. De meesten van ons hadden een kamer bij Pension Villa Mercedes, met 2-persoonskamers zo groot als balzalen.
Het regende nog steeds pijpenstelen, maar juist op het moment dat we naar het Kurpark wilden gaan werd het droog, en dat bleef het gelukkig de rest van de dag en avond ook grotendeels.
Het Kurpark van 17 ha kent een mengeling van barok en Engelse landschapsstijl. Elk jaar vinden hier op Goldener Sonntag (die dit jaar op 4 september viel) allerlei bijzondere activiteiten plaats (o.a. muziek, theater en straatartiesten) en wordt het park ’s avonds verlicht met duizenden kaarsen en lampjes. Het was natuurlijk niet voor niets dat we juist deze dag hier waren. Maar onze belangstelling ging toch vooral uit naar de kleurrijke bloemperken met zijn 250.000 planten (eenjarigen, grassen en canna’s) en de Palmengarten met zijn 330 palmbomen waarvan sommigen tot wel 11 meter hoog. Onder en tussen de palmen stonden nog ruim 400 kuipplanten te pronken, waaronder meer dan manshoge Solanum rantonnetii, Erythrina crista-galli en Lantana camara die prachtig in bloei stonden. Na het diner in het centrum zijn we weer terug gelopen naar het nu verlichte Kurpark, waar de avond werd afgesloten met een spectaculair muzikaal vuurwerk.
Het was een drukke dag geweest, dus na afloop verlangde iedereen naar zijn bed. Een bezoekje aan de plaatselijke disco zat er niet meer in.
De volgende dag vertrokken we na het ontbijt naar de tuinen van Herrenhausen,
waar we aan het eind van de ochtend aankwamen. Hier aan de rand van Hannover is in de 17e eeuw een zomerpaleis gebouwd voor de toenmalige vorst, waaromheen schitterende tuinen werden aangelegd. Het geheel is meer dan 200 ha groot. In de loop van de tijd werden allerlei zeldzame en exotische boomsoorten geplant en een kuipplantenverzameling aangelegd. Het park is door de jaren heen goed onderhouden en bestaat uit verschillende onderdelen, waaronder de Berggarten en de Großer Garten. Deze laatste behoort tot een van Europa’s belangrijkste baroktuinen en is een van de weinige parken uit die tijd die zijn basisstructuur behouden heeft.
We begonnen met een rondleiding in de Berggarten onder begeleiding van Hans Erhart Wichert, gepensioneerd Chef der Abteilung Kübelpflanzen. De Berggarten is een botanische tuin, die is opgebouwd uit verschillende ecotopen (o.a. heide, moeras, wilde bloemenweide) en thema’s (o.a. prairieplanten, woestijnplanten, orchideeën). Er is ook een succulenten- en een tropenkas. Hij is een enthousiast verteller en het was tijdens de rondleiding volop genieten van alles wat we zagen en te horen kregen aan achtergrondinformatie en belevenissen uit de praktijk.
Op het eind van de rondleiding werd nog kort bij de kuipplantenverzameling stilgestaan, waar een oude granaatappel (Punica granatum) niet de mooiste, maar wel de meest bijzondere was. Deze granaatappel is in 1653 vanuit Venetië op een ezelkar over de Alpen naar Herrenhausen vervoerd en waarschijnlijk de oudste kuipplant ter wereld. Onze aandacht ging echter vooral uit naar al die andere kuipplanten, waaronder grote en vaak hoogbejaarde exemplaren van citrussen, Hibiscus rosa sinensis, Tecomaria in oranje en in geel, Tecoma stans, Plumbago in blauw en wit, Solanum rantonnetii, (hier aangeduid onder de naam Lycianthes ratonnetii), Crinodendron patagua, metershoge bougainvillea’s en brugmansia’s, (botanische) fuchsia’s, (botanische) pelargoniums, Cestrum en verschillende soorten jasmijn. En ook hier stond alles in volle bloei. Gevraagd naar het geheim van de smid vertelde Herr Wichert dat in het voorjaar begonnen wordt met een bemesting van 15-10-15 en dat in de loop van het seizoen het stikstofgehalte naar beneden wordt gebracht en het kaligehalte wordt verhoogd. Het fosforgehalte zou niet echt van belang zijn. En dat verbaasde ons wel, want fosfor is toch ook belangrijk voor de bloemknopvorming dachten we altijd. (N.B. Zie in dit verband ook De Parel van augustus 2015, waarin R. van der Laak zijn Solanum rantonnetii juist goed in bloei krijgt door uitsluitend te bemesten met 10-52-10). Daaruit blijkt maar weer eens te meer dat er meerdere wegen naar Rome leiden. Ook nog interessant was de mededeling dat de fuchsia’s vanaf juni elke 2 weken patentkali krijgen toegediend om een goede doorbloei te verkrijgen en dat aan de potgrond voor de citrussen gebroken kleikorrels worden toegevoegd (u weet wel, die gebakken kleikorrels die ook voor de hydrocultuur gebruikt worden).
Na een late en snelle lunch was er nog tijd over om op eigen houtje wat rond te lopen. Sommigen liepen nogmaals de Berggarten of de kassen in, anderen lieten zich nogmaals verbazen door al die mooie kuipplanten en de rest ging direct de baroktuin in.
Op het eind van de middag vulden de auto’s zich weer en onder de indruk van wat we allemaal gezien hebben werd de reis huiswaarts aangevangen. Met dank aan Lute Hilberts voor de voortreffelijke organisatie.